Kuchnia, która została wykreowana po II wojnie światowej, kompletnie zniszczyła obraz tradycyjnej kuchni polskiej. W gastronomii zapanowała kulinarna nuda i jednolitość. Tradycja podtrzymywana była jedynie w regionalnych kuchniach ludowych oraz w zaciszu niektórych domów. Poza tym na długie lata zapomniano o prawdziwych polskich smakach. Całe szczęście nasza kuchnia odzyskała bogaty wachlarz aromatów, co zawdzięczamy w dużej mierze regionom. To właśnie w nich, a także w dawnej kuchni szlacheckiej, tkwi esencja kuchni polskiej ceniącej naturalność i jakość składników.
Mazowsze kolebką kuchni staropolskiej
Mazowsze to jeden z najbardziej zróżnicowanych kulinarnie regionów Polski. Widoczne są tutaj wpływy zarówno lokalne (np. kurpiowskie, kujawskie), jak i światowe. Te ostatnie czuć zwłaszcza w Warszawie. Od XVI wieku, gdy Warszawa stała się stolicą Polski, poziom tutejszej kuchni znacznie się poprawił. Ponadto w czasach Królestwa Kongresowego miasto musiało dbać o zachowanie polskości również pod względem kulinarnym. W związku z tym kuchnia Mazowsza zyskała miano typowej kuchni staropolskiej. Na stołach królowały gotowane kasze, czarnina, pieczone kaczki (faszerowane nadzieniem z podrobów, pietruszki i bułki), zupa grzybowa czy żur, a w samej Warszawie – flaczki po warszawsku.
Tradycyjna kuchnia Mazowsza bazowała na przepisach ludowych. Stolica regionu natomiast obfitowała w potrawy inspirowane innymi krajami. W dobie mody na francuszczyznę salony podbijała wyszukana kuchnia francuska, a obok niej bogata kuchnia rosyjska godna carów. Tutaj zdecydowanie należy wymienić szlachetnego jesiotra w śmietanie czy bliny z wykwintnym kawiorem.
Oryginalne polskie smaki
Zmieniające się na przestrzeni wieków granice Polski spowodowały napływ nowych smaków. Także silne oddziaływanie krajów ościennych zdecydowanie zmieniły naszą rodzimą tradycję kulinarną. Widać w niej wpływy rosyjskie, niemieckie, austriackie, żydowskie, francuskie i litewskie. Dlatego tak trudno jednoznacznie określić stopień polskości konkretnego dania. Dzięki przywiązaniu do własnych korzeni polska kultura kulinarna zdołała przetrwać. W całym kraju zjemy wyjątkowe dania, które na stałe wpisały się do kanonu kuchni polskiej:
- zupy: czarnina, żur, barszcz czerwony, grzybowa, flaczki,
- mięsiwa, zwłaszcza dziczyzna, oraz dania z drobiu hodowlanego – kaczka pieczona z jabłkami czy kurczęta faszerowane,
- gołąbki,
- bigos,
- pierogi (ile regionów, tyle przepisów).
Od dawien dawna bazujemy na składnikach, które dawała polska ziemia, takich jak zboża, kasze, fasola i groch. Dzięki wpływom ze świata polska kuchnia, zwłaszcza ta dworska, mogła ewoluować. Królowa Bona Sforza wprowadziła na nasze stoły liczne warzywa, czyli włoszczyznę, a podróżujący licznymi w Polsce szlakami handlowymi kupcy pozostawili przyprawy orientalne i owoce. W okresie zawirowań historycznych, w wyniku których traciliśmy wolność i dumę, często sięgano do kuchni staropolskiej, by choć w tej sferze zachować ojczystą tradycję.