Dworek i skansen - atrakcje Szymbarku
Jadąc krętą szosą przez Bieśnik, szybko znajdziemy się w Szymbarku. W XV wieku było to miasteczko, ale potem szybko podupadło. W XVII wieku już nikt nie chciał kupić ubogiej wioski. Kiedy Gładyszowie zaproponowali sprzedaż Szymbarku Wacławowi Potockiemu, ten po odwiedzinach szyderczo opisał dwór i okolicę w swoim wierszu: „Zamek Szymbarski”. „Zamek stoi w tak ciasnym i w kącie tak skrytym, prędzej, niż nalezionym, może być dobytym...”. Mnie się ów renesansowy dwór bardzo podoba. Jest murowany, piętrowy z narożnymi alkierzami i attyką. We wnętrzu, którego niestety nie można jeszcze zwiedzać (własność prywatna) zachowały się dawne portale, kominki i malowidła ścienne. Tuż obok w skansenie zgromadzono drewniane chałupy, budynki gospodarcze, wiatraki i warsztaty wiejskie, a w nich stare meble i sprzęty. Większość budynków pochodzi z XIX wieku, tylko kilka najstarszych z przełomu XVIII i XIX wieku.
NA TEMAT:
Szlaki Łemkowszczyzny
W Szymbarku przekraczamy rzekę Ropę i tym samym podróżujemy przez krainę zwaną Łemkowszczyzną. Przez malutką Bielankę jedziemy na południe do wsi Łosie. Wtulona w zielone zbocza Beskidu Niskiego była kiedyś słynna na całą Polskę i solidny kawał Europy. Stąd i z pobliskiej Bielanki przez dziesięciolecia każdej wiosny wyruszały wozy wypełnione dziegciem, oliwą i smarami. W latach siedemdziesiątych XX wieku ostatni z maziarzy Dmytro Kareł przestał wyruszać w swój handlowy rewir i niesione niegdyś na wiele kilometrów przez górskie echo zawołanie „Maaaazi... koooomuuu mazi... niechaj z domu wyłazi...” już nigdy nie rozlegnie się wśród dolin Beskidu Niskiego. Parę lat temu próbowano wskrzesić maziarską tradycję, ale niestety bez sukcesu. Tuż za Łosiem kierujemy się ku Uściu Gorlickiemu, a potem do Kwiatonia. Jednak po drodze warto zatrzymać się w Klimkówce przy tamie na sztucznym zalewie na rzece Ropie. Nie tylko dla wspaniałego widoku rozciągającego się z korony zapory, ale również dla bardzo smacznych pstrągów z tutejszej smażalni. Smakoszom polecam także pstrągi wędzone.
Drewniane cerkwie - największa atrakcja Łemkowszczyzny
Do Kwiatonia przyjeżdżają miłośnicy budownictwa drewnianego z całego świata. Stoi tutaj jedna z najwspanialszych drewnianych cerkwi łemkowskich pw. św. Paraskewy (obecnie kościół). Została zbudowana ok. II połowy XVII wieku. Całość zachwyca znakomitymi proporcjami. Ta cerkiew to przykład tzw. stylu zachodniołemkowskiego stosowanego przy wznoszeniu łemkowskich cerkwi w zachodniej części Beskidu Niskiego. Charakteryzuje się on wysoką wieżą nadbudowaną nad babińcem. Budowane przez Łemków cerkwie były najczęściej trójdzielne, z oddzielnym przykryciem każdej części, i składały się z trzech części (licząc od wschodu): prezbiterium, nawy i babińca. Prezbiterium, czyli sanktuarium, było dostępne wyłącznie dla kapłana i oddzielone od wiernych przegrodą, na której zawieszano ikonostas. W nawie mogli modlić się mężczyźni, dla kobiet przeznaczony był babiniec. We wnętrzu cerkwi w Kwiatoniu zachował się kompletny ikonostas pochodzący z początku XX wieku oraz polichromia zdobiąca jej ściany. Dla zaakcentowania powagi świątyni i także ze względów obronnych wznoszono ją zazwyczaj na wzgórzu i zakolu potoku. Na szlaku naszej beskidzkiej podróży napotkamy wiele podobnych cerkwi.
">
