Filmowanie z drona dla początkujących. Porady eksperta

Spektrum możliwości jest szerokie. W zasięgu zwykłego zjadacza chleba są już nie tylko aparaty fotograficzne, ale też kamery do zdjęć i wideo 360°, stabilizatory (gimbale) do smartfonów, kamerki sportowe czy drony. Te ostatnie pozwalają spojrzeć na świat z perspektywy, która do tej pory zarezerwowana była tylko dla wąskiej grupy osób mogących wynająć helikopter lub awionetkę. Drony dają bardzo duże możliwości, ale mają też swoje ograniczenia.

Większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że niebo nad nami pocięte jest niewidocznymi drogami, korytarzami i strefami. Z niektórych można korzystać, z innych – po spełnieniu określonych wymagań. Strefy te są niezbędne do bezkolizyjnego funkcjonowania ruchu lotniczego. Zabezpieczają przed zderzeniami samolotów lub pojawieniem się na trasie helikoptera LPR lecącego z chorym do szpitala przeszkód, których pilot mógłby nie dostrzec.

Rekreacyjne czy komercyjne filmowanie z drona?

Zanim przejdziemy do analizy prawa lotniczego w Polsce i za granicą, warto wspomnieć, że przepisy dotyczące latania dronem dzielą się w zależności od tego, czy latamy komercyjnie (zarobkowo), czy rekreacyjnie (hobbystycznie). Granica jest dość płynna. O ile zrobienie zdjęcia podczas wakacji do albumu z fotografiami można zaliczyć do tej drugiej kategorii, o tyle użycie maszyny do nagrania filmu, który chcemy wrzucić na nasz kanał YouTube, kwalifikuje się już do działalności komercyjnej. Podobnie jak sprzedaż zdjęć do prasy czy serwisów stockowych.

Fotografowanie lub filmowanie dronem w celach komercyjnych w Polsce obwarowane jest następującymi wymaganiami:

Przestrzeń powietrzna

Generalna zasada jest taka, że kontrolowana przestrzeń powietrzna znajduje się w okolicy lotnisk międzynarodowych i uzyskanie zgody na lot wymaga każdorazowo wystąpienia o pozwolenie do Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP). Po wypełnieniu wniosku, w którym opisuje się m.in. miejsce i dzień startu, wysokość oraz promień lotu, PAŻP odsyła zezwolenie z opisanymi procedurami do wykonania przed lotem.

Podstawową i bezwzględnie wymaganą czynnością jest kontakt z wieżą kontroli lotów (TWR), która to ostatecznie decyduje, czy dany lot może się odbyć w zaplanowanym czasie. Każdorazowo po przybyciu na miejsce określone w zezwoleniu trzeba wykonać telefon do TWR i poprosić kontrolera ruchu lotniczego o zgodę na start.

Niekontrolowana przestrzeń lotnicza dostępna jest do latania dronami dla każdego bez specjalnych licencji i egzaminów. Jeśli jednak znajdziemy się w strefie oznaczonej jako ATZ czy MATZ, musimy zadzwonić do zarządcy danej przestrzeni i poprosić o zgodę na lot. Tutaj nie trzeba wypełniać żadnych wniosków ani czekać na pozwolenia. Jest prościej, co nie znaczy, że zawsze możemy lecieć. Szczegóły opisuje aplikacja DroneRadar.

ASM3

Jeśli nie ma pewności, czy można legalnie wykonać lot dronem na terenie Polski, zawsze można zadzwonić do specjalnej jednostki Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP), która po udzieleniu informacji na temat miejsca i czasu startu dronem powie, czy można tam legalnie wykonać lot. Jednostka ta nazywa się ASM3, a numery telefonów to: +48 22 574 57 33 do 35.

Przewodnik po dronach

Mamy bardzo duży wybór, zarówno jeśli chodzi o jakość, cenę, jak i rozmiar drona. Rynek zdominowany jest przez produkty chińskiej firmy DJI, której bardzo nieśmiało depczą po piętach francuski Parrot, amerykański 3D Robotics i chiński Yuneec. Niestety DJI ma tak ogromną przewagę rynkową, że ich ceny do najniższych nie należą.

Najczęściej wybierane modele Phantom, Inspire i Mavic znacząco wyprzedzają jakością i użytecznością konkurencyjne modele. Mavic i Phantom to jedyne drony, które można zabrać w podróż nie tylko samochodem. Zdecydowanym faworytem jest mały składany Mavic. Mieści się w kieszeni kurtki, ale przy tym zapewnia bardzo przyzwoitą jakość zdjęć i filmów. Phantom 3 Pro to najtańszy dron na rynku, który pozwoli nam przywieźć niezły materiał.

Oba modele Inspire to profesjonalne maszyny z możliwością wymiany obiektywów (micro 4/3) oraz obrotową kamerą 360°, niezależną od ruchu drona. Modele mogą być sterowane przez dwie osoby – jedna kadruje ujęcia wideo, a druga w tym czasie steruje dronem. Sprawia to, że ujęcia zyskują filmową dynamikę. Niestety oba produkty z linii Inspire to spore walizki, które nie zmieszczą się w samolotowym bagażu podręcznym. Do najtańszych też nie należą, więc lepiej zacząć przygodę z dronami Mavic lub Phantom.

Mavic, Phantom 4 Pro oraz Inspire 2 Pro to najnowsze propozycje, które mają jedną cechę wspólną: systemy antykolizyjne chroniące przed nieplanowanymi zderzeniami ze ścianami budynków lub dużymi drzewami. Niestety system antykolizyjny nie jest do końca precyzyjny przy cienkich gałęziach bez liści, których sensory drona „nie zauważą”.

Poza rozmiarem i wagą ważną kwestią jest też czas lotu na jednej baterii. To istotne kryterium, bo w podróży nie zawsze mamy dostęp do źródeł prądu, o ile nie jedziemy samochodem z podręczną przetwornicą. Phantomem 4 Pro możemy latać około 28 minut. To zdecydowanie najlepszy wynik w tym zestawieniu. Najgorsze osiągi ma Inspire 1 Pro.

Dron w samolocie?

Drony przewozimy zawsze w bagażu podręcznym. Nikt przy kontroli bezpieczeństwa nie reaguje już na nie podejrzliwie, więc nie należy spodziewać się problemów nawet na lotach międzykontynentalnych. Jedynie przewożenie baterii należy wcześniej skonsultować z linią lotniczą, a potem potwierdzić przy odprawie bagażu.

Niektórzy przewoźnicy mają regulacje niepozwalające wnosić na pokład baterii większych niż 100 Wh. Dla bezpieczeństwa wszystkie powinno pakować się w specjalne worki, które można znaleźć w internecie pod nazwą „LiPo safe bag”. Są to ognioodporne, zapinane na mocny rzep torby, które w razie wybuchu baterii litowo-polimerowej nie dopuszczają powietrza i zapobiegają rozprzestrzenianiu się ognia.

Latanie dronem za granicą

Polska w porównaniu z innymi krajami ma bardzo jasne reguły dotyczące latania dronami, a proces uzyskiwania zgód na loty w przestrzeni kontrolowanej jest przejrzysty. Niestety na świecie prawo ciągle jest tworzone i nawet UE dopiero niedawno zabrała się do prac nad ujednoliceniem przepisów dotyczących lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi.

W wielu krajach, które nie zakazały całkowicie lotów dronami, zasady są mniej więcej podobne: latać można do 150 m w przestrzeniach otwartych i z dala od ludzi, budynków oraz minimum 15 km od lotnisk.

Niestety dynamika zmian jest tak duża, że najlepszym rozwiązaniem jest wizyta na stronie ULC.gov.pl, gdzie po kliknięciu w baner „UAV” pojawia się sekcja o nazwie: „Przepisy dotyczące RPAS w innych krajach”. Stamtąd można trafić na strony zagranicznych odpowiedników agencji zarządzających przestrzenią powietrzną i znaleźć aktualne zasady wykonywania lotów w różnych krajach.

W internecie

W aplikacji DroneRadar na mapie z zaznaczonymi strefami lotniczymi można sprawdzić, czy w danym miejscu są ograniczenia w lataniu dronami. Korzystanie z aplikacji jest bardzo intuicyjne. Jest ona darmowa (z reklamami) lub płatna i działa na smartfonach z systemem Android oraz iOS. Płatna wersja pozwala sprawdzić legalność lotów nie tylko w miejscu, w którym akurat jesteśmy, ale też przeciągnąć znacznik lokalizacji w dowolny punkt w Polsce.

Przydatne linki: