Zacznij od wizyty na miejscowym posterunku policji. Teoretycznie nie jest to niezbędne, ale mając stosowny raport, masz szansę nie zapłacić potem „karnej” opłaty za wystawienie nowego paszportu. Raport policyjny jest też istotny, jeśli miałeś w paszporcie wieloletnią wizę do USA – dzięki niemu możesz wizę odzyskać.
Utrata paszportu na terenie Unii Europejskiej
Najmniejszy problem, jeśli paszport straciłeś na terenie Unii Europejskiej lub w innym kraju, do którego możemy jeździć bez paszportów (np. Norwegia lub Szwajcaria) – tam możesz posługiwać się dowodem osobistym, a w wielu wypadkach prawem jazdy.
Jeśli nie masz przy sobie również tych dokumentów, pewnie i tak uda ci się wrócić do kraju – w końcu na granicach nie ma już kontroli (dotyczy to powrotu samochodem, bo przy odprawach lotniskowych zawsze sprawdza się dokument tożsamości).
NA TEMAT:
Poza krajami UE
Gorzej, gdy jesteś gdzieś dalej. Wówczas najważniejszą sprawą jest wizyta w ambasadzie lub konsulacie naszego kraju (ambasady są w stolicach, konsulaty mogą być też w innych miastach). Gdzie znajduje się ambasada, często informują sms-y, jakie otrzymujesz na powitanie przy wjeździe do danego kraju – takiej wiadomości lepiej nie kasuj.
Adresy naszych placówek można znaleźć także na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Wyrobienie nowego dokumentu
Wyrabiając nowy paszport za granicą, musisz nie tylko wypełnić stosowne formularze (dostaniesz je na miejscu) i złożyć dwa odpowiednio zrobione zdjęcia, ale także udowodnić swoją tożsamość i polskie obywatelstwo. Możesz to zrobić, okazując dokument ze zdjęciem (dowód osobisty, prawo jazdy). Bardzo dobrze, jeśli masz ze sobą ksero utraconego paszportu (chodzi o stronę ze zdjęciem i danymi).
Przezorny podróżnik zawsze jeździ z takimi kserówkami, które przechowuje w innym miejscu niż resztę dokumentów. Świetnym pomysłem jest zrobienie przed wyjazdem skanu paszportu i wysłanie go na swój własny adres e-mail. Dzięki temu zawsze będziesz mógł wyciągnąć taki skan, choćby nawet korzystając z komputera w ambasadzie lub kafejce internetowej.
Jeśli nie masz żadnych dokumentów potwierdzających tożsamość, poręczyć za ciebie może towarzysząca ci osoba z polskim obywatelstwem (i niezgubionymi dokumentami) – np. ktoś z rodziny, kolega albo pilot wycieczki.
Najgorzej, jeśli zostałeś bez dokumentów, a podróżujesz sam – wtedy cała procedura się wydłuża, ponieważ konsulat musi kontaktować się z odpowiednimi urzędami w naszym ojczystym kraju. Nie licz na to, że polska placówka będzie cię w międzyczasie gościła – niestety koszty dojazdów, noclegi i opłaty za nowy dokument pokrywasz z własnej kieszeni.
Jaki paszport wyrobić?
Jaki paszport musisz wyrobić, zależy od twoich planów. Jeśli zamierzasz przebywać za granicą dłużej, trzeba poprosić o normalny paszport, a to niestety trochę trwa i sporo kosztuje. Co innego, jeśli zamierzasz wrócić od razu do Polski – wtedy wystarczy paszport tymczasowy, który dostaje się zazwyczaj od ręki i który jest tańszy. Z paszportem tymczasowym nie można już ponownie wyjechać – po powrocie trzeba złożyć wniosek o normalny dokument.
Warto wiedzieć
Jeśli straciliśmy paszport w kraju, w którym nie ma polskiej placówki dyplomatycznej, zamiast rozpaczać, że pewnie trzeba będzie spędzić tam resztę życia, odwiedźmy konsulat dowolnego kraju należącego do Unii Europejskiej (zawsze jakaś obca placówka się znajdzie) i poprośmy o wydanie dokumentu pozwalającego na powrót do Polski, tzw. ETD, u nas zwanego Europejskim Dokumentem Podróży (w rzeczywistości jest to skrót od: Emergency Travel Document, czyli dosłownie: Europejski Dokument Awaryjny).
Podsumowanie:
- przed wyjazdem zeskanuj swoje dokumenty i prześlij sobie kopię mailem lub zabierz ze sobą
- w razie utraty paszportu zgłoś ten fakt na posterunku policji
- odszukaj polską ambasadę lub konsulat. Jeśli w pobliżu nie ma takiej placówki, zgłoś się do dowolnej ambasady kraju należącego do UE
- na miejscu będziesz musiał potwierdzić swoją tożsamość, wypełnić formularz i załączyć odpowiednie zdjęcia
- w zależności od twoich planów, dostaniesz dokument umożliwiający powrót do domu lub nowy paszport, dzięki któremu nie będziesz musiał przerywać podróży