Skania to miejsce, w którym historia i kultura bitnych wikingów łączy się się z czasami współczesnymi. Ta najdalej na południe wysunięta część Szwecji, a tym samym najbliższy Polsce region Skandynawii, od zawsze stanowiła atrakcyjne miejsce do wygodnego życia, a jej wybrzeża były idealną bazą wypadową dla wypraw – zarówno rybackich, jak i łupieżczych.
Dawno, dawno temu Skanią rządzili przecież wikingowie. Co ciekawe, w niektórych miejscach rządzą nadal... Warto zaplanować podróż morską do Skanii ich śladami, co jest sprawą wyjątkowo prostą - najlepiej zaplanować wyprawę przez internet. Rejs w przystępnej cenie promem TT-Line ze Świnoujścia do Trelleborga, gdzie zobaczymy dawną twierdzę wikingów, trwa ok. 6h. Z kolei stamtąd podróż samochodem do miejsc, gdzie znajdują się osady wikingów, nie przekracza 25 min jazdy.
Zbadaj Ales Stenar
Jadąc wzdłuż malowniczych, bałtyckich plaż południowej Skanii w kierunku Ystad, napotykamy niezwykłą zagadkę. Ales Stenar to największy w Szwecji zespół kamiennych obelisków tworzących jednocześnie specyficzny astronomiczny zegar. Dlatego też miejsce bywa określane mianem „szwedzkiego Stonehenge”.
Dokładnie 59 wbitych w ziemię, ważących 3-4 tony bloków skalnych tworzy obrys łodzi, której kadłub ma 67 metrów długości i 19 metrów szerokości.
Trudno dziś stwierdzić, co chcieli nam przekazać mieszkańcy Skanii, tworząc ów monument ponad 1500 lat temu. Najwięcej zwolenników ma teoria upatrująca w Ales Stenar rodzaj grobowca czy też kurhan – oznaczenie miejsca pochówku. Gdy spojrzysz na tak dokładny układ 59 kamieni wzniesionych na prawie 40-metrowej skarpie nad Bałtykiem, nie oprzesz się wrażeniu, że dosłownie dotykasz historii.
Brak danych pozostawia miejsce dla domysłów. Każdy odwiedzający może właściwie sam opowiedzieć sobie, kto i dlaczego je tam postawił.
Miejsce to jest także szczególnie cenione przez paralotniarzy. Okoliczne wzgórza i morski wiatr tworzą idealne warunki do uprawiania tego sportu.
Zobacz twierdzę w mieście Trelleborg
Wikingowie byli doskonałymi budowniczymi, którzy potrafili szybko i sprawnie organizować się w nowych miejscach. Pozostałością po ich osiedlu jest m.in. kolista twierdza (trelle znaczy okrąg i borg, czyli twierdza) odkryta w Trelleborgu, do którego dotrzemy bezpośrednio promem TT Line ze Świnoujścia.
Morska podróż do Trelleborgu to świetna opcja dla rodziny. Jeśli wybierzemy przeprawę dzienną, 6 godzin podróży młodszym pasażerom wypełnią przygotowane z myślą o nich atrakcje na promie. Przeprawa do Szwecji promem TT-Line w komfortowych warunkach i za przystępną cenę to znakomity początek urlopu.
Na otwartym pokładzie złapiemy trochę słońca, zrelaksujemy się też w eleganckich I wygodnych kabinach. W wyremontowanej kawiarni zjemy pyszne ciastko I napijemy się kawy. Podczas, gdy najmłodsi będą spędzać czas w kąciku zabaw, bez trudu znajdziemy miejsce do odpoczynku dla siebie. W podróż do Skandynawii możemy zabrać również czworonogiego pupila.
Twierdza, którą możemy zwiedzać obecnie, to rekonstrukcja wykonana w 1995 roku w miejscu oryginalnego obiektu. Na terenie twierdzy znajduje się muzeum przedstawiające koncepcję Trelleborga oraz plan obrazujący, w jakich innych miejscowościach odkryto takie konstrukcje (jedna z największych znajduje się w duńskim Trelleborgu).
Trelleborgi datowane są na czasy panowania króla Haralda Sinozębego. Z jego epoki pochodzą również wystawione artefakty ukazujące życie codzienne ludów Północy, min. narzędzie służące wikingom do czyszczenia uszu, grzebienie do czyszczenia brody i włosów.
Oprócz budynku, który mieści muzeum i sklep z pamiątkami (w tym stoisko z biżuterią wzorowaną na tę noszoną przez średniowiecznych Skandynawów), na terenie twierdzy znajduje się też drewniane gospodarstwo urządzone w wikińskim stylu i prowadzone przez rodziny wikingów.
Latem warto wziąć udział w rekonstrukcji „Bitwy pod Trelleborgiem”.
Poznaj Foteviken
Leżąca w Skanii, 25 km na południe od Malmo, wioska wikińska Foteviken słynie daleko poza granicami Szwecji dzięki odtworzonej z pietyzmem normańskiej osadzie z X wieku. Dziedzictwo epoki wikingów przyciąga niczym magnes nie tylko pasjonatów historii, ale także wielbicieli dobrej zabawy na świeżym powietrzu.
XII wiek to pasjonujące pole do badań historycznych, czas przejścia do nowoczesności. Wioskę zbudowano w miejscu, w którym w czerwcu 1134 rozegrała się wielka bitwa i które do lat 70-tych IX wieku było poświęcone bogom Asgardu.
Wewnątrz wioski znajdziecie ścieżkę historyczną o dziesięciu stacjach opowiadających o mitach, legendach oraz codzienności wikingów. Na miejscu spotkacie także rzemieślników tworzących rękodzieło dawnymi metodami, możecie także wziąć udział w zawodach łuczniczych, obejrzeć starcie wikingów, by potem spotkać się na pojednawczej uczcie w sali biesiadnej Valhalla, serwującej średniowieczne przysmaki.
W wiosce wypieka się chleb wedle starej receptury, wyrabia przedmioty z gliny i żelaza oraz plecie tkaniny. Ceramika, obróbka drewna i żelaza, tkactwo, kaletnictwo, a nawet wyrób szklanych pereł – ich sekrety możecie zgłębiać właśnie w Foteviken.
Najważniejszą i najbardziej atrakcyjną rolą tego „Rezerwatu Wikingów” jest budowa statków i okrętów wojennych wedle starodawnych technik.
W wiosce można zamieszkać jako wolontariusz i żyć życiem wikingów przez cały sezon letni. Na próżno szukać czegoś podobnego w całej Skandynawii.
Miejsce to jest regularnie odwiedzane przez grupy rekonstrukcyjne m.in. z Rosji, Ukrainy, krajów bałtyckich oraz Polski. Zapisy są dostępne dla każdego na stronie www.fotevikensmuseum.se.
Wejdź na pokład okrętu wojennego Erik Emune
Osada Foteviken w pobliżu Malmo w Skanii to również jedno z największych w Skandynawii cmentarzysk średniowiecznych statków. Dotychczas zlokalizowano szczątki ponad 30 typów okrętów w wodach bałtyckiej zatoki, nad którą zamieszkali wikingowie.
Na początku lat 80. ubiegłego wieku odkryto pozostałości pięciu statków wikingów, które roztrzaskały się o zbudowaną z głazów podwodną barierę przy wejściu do zatoki. Archeolodzy zdecydowali się podnieść fragmenty okrętu wojennego, które zostały z wielką starannością zabezpieczone i wykorzystane do rekonstrukcji części statku znajdującej się w pobliskim muzeum.
To jednak nie wszystko. Pracujący na miejscu archeolodzy i rekonstruktorzy stworzyli dokładną replikę okrętu Erik Emune, bo tak został nazwany 11-metrowy statek. Swoje imię zawdzięcza władcy, który w 1134 roku stoczył pod Foteviken zwycięską bitwę.
Okręt jest wąski, ma miejsca dla 14 wioślarzy, maksymalnie mógł przewieźć do 20 osób. Dodatkową prędkość zapewniał mu żagiel. Tego typu okrętów wikingowie używali do sprawowania kontroli nad wybrzeżem.
Replika Erika Emune w 2000 roku opłynęła północny przylądek Zelandii i nie raz przewoziła swoją załogę na zloty rekonstrukcyjne do Danii, a nawet przez kanał La Manche.
Odwiedź historyczne wioski wikingów
Szwedzi są dumni ze swej wikińskiej przeszłości, która nieustannie cieszy się wielkim zainteresowaniem. W większości skandynawskich muzeów wikingów z wielkim pietyzmem odtwarza się życie codzienne w tamtych czasach. Ponadto w okresie letnim odbywają się jarmarki, turnieje, regularne bitwy, budowane są repliki statków, wytwarzane dawnymi technikami przedmioty codziennego użytku, broń oraz ubranie. W tych właśnie miejscach będziesz mógł na własne oczy zobaczyć życie wikingów rekonstruowane przez pasjonatów ze Szwecji oraz wolontariuszy z całego świata. Zatem, w drogę, zaplanujmy naszą morską przygodę i podróż śladami wikingów jak najszybciej.
FOTEVIKEN
Leżąca na zachodnim wybrzeżu Skanii, najsłynniejsza w Szwecji osada wikingów w miejscowości Höllviken, zaprasza na jarmarki wikińskie w czerwcu i lipcu, po uprzednim zarejestrowaniu swej obecności na stronie www.fotevikensmuseum.se.
Inną ciekawostką wartą obejrzenia w Foteviken jest imponująca kolekcja zebranych z terenu Szwecji kamieni pokrytych runami, wizerunkami węży i smoków. Odczytane i przetłumaczone inskrypcje stanowią autentyczne świadectwo wikińskiej epoki.
VIKING TIDER
Viking Tider (Czasy Wikingów) to tematyczny park poświęcony historii i zwyczajom wikingów, położony w miejscowości Löddeköpinge, na północ od Malmo. Tutaj przeszłość i teraźniejszość splatają się w jedno. Na miejscu można wziąć udział w wycieczce po skansenie położonym wśród zielonych łąk, lasów i jezior Skanii. Przewodnicy w strojach z epoki zabiorą gości na wędrówkę śladami wikińskich królów i wojów.
Na terenie wioski warto zwiedzić odkryty w latach 60. cmentarz, będący świadectwem końca epoki pogańskiej wiary w Asatru, zastąpionej chrześcijaństwem. W pobliżu znajdują się pozostałości dwóch drewnianych kościołów tzw. Stave, z których starszy (zbudowany w 1020 roku) ma zostać niebawem całkowicie zrekonstruowany.
Koniecznie trzeba zwiedzić replikę „Długiego Domu”, ikonicznego wręcz wikińskiego zabudowania z X wieku. Wioska słynie z bardzo wielu aktywności dostępnych dla odwiedzających: od tradycyjnego przygotowania posiłków po wojenne zmagania i strzelanie z łuku.
Vikingtider zaprasza od maja do końca sierpnia, program jest dostępny na stronie: en.vikingatider.se.
TRELLEBORG
Odtworzona twierdza wikingów w środku Trelleborga od maja do końca września zaprasza na jarmarki i przedstawienia w czasów Haralda Sinozębego. Informacja na stronie: www.trelleborgen.se.