„To zupełna ruina” – taką opinię usłyszałam kiedyś o Forum Romanum. Autor był ignorantem, a Rzym nie lubi ignorantów i nie podzieli się z nimi swoimi skarbami. Jednak prawdą jest, że do zwiedzania starożytnego Rzymu trzeba się przygotować – poczytać, pooglądać, np. mój mąż proponował naszym gościom szykującym się do zwiedzania Koloseum film „Gladiator”. Dobrym sposobem jest też obejrzenie makiety antycznego Rzymu w Muzeum Cywilizacji Rzymskiej (Museo della Civilta Romana) na Piazza G. Agnelli.
Kiedy przygotujemy się teoretycznie, czas ruszyć w drogę – zobaczyć na własne oczy, jak wyglądał starożytny Rzym. Podpowiadamy, które miejsca w stolicy Włoch trzeba odwiedzić w pierwszej kolejności.
NA TEMAT:
1. Panteon
Z zabytków starożytności najbardziej lubię Panteon – świątynię wszystkich bogów. Ufundowany przez Hadriana od niemal dwóch tysiącleci niezmiennie jest symbolem piękna i harmonii. Niemal 45-metrowa kopuła, większa od kopuły Bazyliki św. Piotra, to wspaniały przykład geniuszu architektów starożytności. Światło słońca wpadające przez otwór w jej centrum to widowisko, inne o każdej porze dnia. Ciekawie jest także, gdy pada deszcz…
W czasach świetności kopuła i portyk Panteonu były pokryte brązem. Teraz brązowe elementy Panteonu zdobią Bazylikę św. Piotra – Gianlorenzo Bernini wykonał z nich słynny baldachim nad grobem apostoła. Brąz zdjęto z kopuły Panteonu i przetopiono na polecenie papieża Urbana VIII z rodu Barberinich. Stąd wzięło się żartobliwe powiedzonko „quo non fecerunt barberi, fecerunt Barberini”, czyli czego nie zdołali dokonać barbarzyńcy, uczynili Barberini.
2. Forum Romanum
Forum Romanum to klasyczny początek zwiedzania Rzymu i nie będę z tym polemizować. Najlepiej patrzeć na Forum z góry – z tarasu widokowego lub Palatynu. Jedną z najlepiej zachowanych budowli na Forum jest Łuk Septymiusza Sewera. Obok niego leży Pępek Świata. Nieopodal pępka znajdowała się Milliarum Aureum, kolumna wyznaczająca kres dróg prowadzących do Rzymu.
Spacer wśród ruin jest interesujący, ale wymaga wyobraźni. Polecam specjalny album-przewodnik: na zdjęcia budowli w obecnym stanie nakłada się folię z rysunkiem przedstawiającym obiekt w lepszych czasach.
3. Forum Trajana
W centrum starożytnego Rzymu powstało wiele forów cesarskich. Ich pozostałości można oglądać po przeciwnej niż Forum Romanum stronie ulicy. Najwspanialsze było podobno Forum Trajana. Pozostały po nim: piękna kolumna z reliefem przedstawiającym 2600 postaci (upamiętnia zwycięstwo nad Dakami; wewnątrz znajdują się schody prowadzące na platformę widokową) oraz… domy towarowe!
Tak, tak, kilkupiętrowe centra handlowe nie są wynalazkiem naszych czasów. Mieli je już starożytni Rzymianie. W domach towarowych Trajana mieściło się ok. 150 sklepów. Sprzedawano wszystkie dostępne wówczas towary – od przypraw korzennych, oliwy i wina po ryby.
4. Muzea Kapitolińskie
Kto chce się przekonać o świetności starożytnego Rzymu, powinien zwiedzić Muzea Kapitolińskie. Kapitol to najstarsze rzymskie wzgórze. W starożytności mieściła się tu świątynia Jowisza, podobno największa, jaką kiedykolwiek zbudowano. Konny posąg Marka Aureliusza stojący na dziedzińcu, przy którym wszyscy obowiązkowo robią sobie zdjęcia, to tylko kopia. Oryginał przechowywany jest wewnątrz muzeów. Tam także można podziwiać słynną wilczycę karmiącą Romulusa i Remusa.
5. Koloseum – symbol starożytnego Rzymu
Najbardziej znanym symbolem starożytnego Rzymu jest Koloseum. Warto wiedzieć, że jego obecny wygląd nie zachował się od czasów starożytnych – jest w znacznej części odbudowane.
To nie kataklizmy ani upływający czas, lecz sami rzymianie wyrządzili mu najwięcej szkód. Przez cztery wieki, od XIV do XVIII, było systematycznie rozbierane, a marmury i trawertyn z Koloseum posłużyły do budowy wielu rzymskich pałaców i kościołów.
6. Złoty Dom Nerona
W miejscu, gdzie powstało Koloseum, było kiedyś sztuczne jezioro należące do ogromnej posiadłości Nerona. Wszystkim, którzy chcieliby wiedzieć, jak żyło się po cesarsku, polecam wizytę w Domus Aurea, czyli Złotym Domu Nerona. Zostało z niego więcej niż z cesarskich pałaców na Palatynie.
Pozostałości tego cuda opisywanego m.in. przez Tacyta odkryto dopiero w okresie renesansu, gdy częściowo zawaliły się zbudowane na nim termy Trajana (Trajan bardzo się starał, by po Neronie nie pozostał żaden ślad). Dom, a właściwie ogromny pałac, był wyłożony złotem i marmurem, sufity pokrywały piękne freski. Domus Aurea szczycił się złotą salą bankietową, która obracała się dokoła, i nimfeum stylizowanym na skalną grotę z fontanną i wodą spływającą po ścianach.
7. Case Romane
Na wzgórzu Celio, w pobliżu term Karakalli, przy bazylice świętych Jana i Pawła odkopano i zrekonstruowano dom, w którym mieszkali zwykli Rzymianie. Turyści zazwyczaj nie wiedzą o tej atrakcji, a wrażenia są naprawdę niezwykłe (www.caseromane.it).
8. Via Appia Antica
Na Via Appia Antica leży bazaltowy bruk, który pamięta św. Piotra uciekającego z Rzymu przed prześladowaniami. Podobno na Drodze Appijskiej spotkał Jezusa, który nakłonił go do powrotu. W miejscu spotkania wzniesiono kościółek Quo Vadis, chętnie odwiedzany przez Polaków.
Jeśli będziemy chcieli odpocząć od starożytności, warto odwiedzić miejsca, które polecają mieszkańcy. Alternatywny przewodnik po Rzymie znajdziecie TUTAJ.