Setki naskalnych malowideł liczących od kilku do kilkunastu tysięcy lat odkrył w Tanzanii Maciej Grzelczyk, archeolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nawisy, osłony i wnęki skalne z rysunkami znajdują się w małym, rzadko odwiedzanym rezerwacie Swaga Swaga w środkowej części kraju. Polak przypuszcza, że takich miejsc w okolicy może być bardzo dużo. Sam odkrył ich w tym roku ponad 50.
Co przedstawiają malowidła?
Czerwone (starsze) i białe malowidła przedstawiają głównie afrykańskie zwierzęta m.in. samice w ciąży lub podczas porodu. Niektóre kształty, zwłaszcza czerwone, przypominają komety, meteory i baobaby. Tłumacząc ich znaczenie, Grzelczyk nawiązuje do lokalnej mitologii i zauważa, że w Tanzanii wciąż odprawia się starodawne rytuały.
Rysunki mogą wydać się archeologom znajome. W 2006 roku na listę UNESCO trafiły podobne, które również odkryto w Kondoa na rubieżach Wielkiego Rowu Afrykańskiego. Łudząco podobne malowidła z pobliskich jaskiń, które badano już 80 lat temu, liczą nawet 40 tysięcy lat. Stworzyli je najpewniej przodkowie wciąż istniejącego plemienia Sandawe.
Mimo że o znalezisku Polaka dowiedziano się dopiero dziś, XX-wieczni archeologowie prawdopodobnie przypuszczali, że podobnych rysunków może być w rejonie znacznie więcej. Swaga Swaga przez długi czas leżał na uboczu archeologicznych szlaków z powodu m.in. chorób śmiertelnych przenoszonych przez muchę tse-tse.
Pokryte malowidłami skały są widoczne ze ścieżki, jednak same rysunki w wielu miejscach są zupełnie niezauważalne. Tylko część z nich widać gołym okiem. Pozostałe Grzelczyk odkrył dopiero dzięki nowoczesnej technologii.
Kim jest młody odkrywca?
Związany z krakowskim Instytutem Religioznawstwa (wcześniej z UAM w Poznaniu) Maciej Grzelczyk prowadzi badania w centralnej Tanzanii od kilku lat. 26-letni archeolog stworzył w trakcie studiów niemal kompletną dokumentację fotograficzną rysunków wpisanych do rejestru UNESCO, a 80 kilometrów dalej sam odkrył dwa miejsca z malowidłami. W 2014 roku Grzelczyk został laureatem Diamentowego Grantu, który Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznaje wybitnym studentom.
