Rowerowy Szlak Bursztynowy w Wielkopolsce

Rowerowych Szlaków Bursztynowych w Polsce jest kilka i prawdopodobnie przybędą następne, gdyż mogą być świetnym pretekstem dla lokalnych organizacji turystycznych i społecznych do pokazania piękna przyrody oraz dziedzictwa kulturowego. W dawnych wiekach handel poszukiwanym bursztynem był popularny w wielu krajach Europy i przynosił duże zyski. Nasi przodkowie wierzyli, że bursztyn pomaga zachować urodę i zdrowie (nalewkę bursztynową stosuje się przecież leczniczo i dzisiaj), wyrabiali też z niego biżuterię. Dlatego karawany kupieckie, wiozące „złoto Bałtyku”, przecinały kontynent wzdłuż i wszerz. Jantar transportowano też drogą wodną. Archeolodzy przypuszczają, że szlak przebiegający Wartą i nad Wartą łączył osady w rejonie dzisiejszego Krakowa z osadnictwem nad Gopłem i nad Bzurą. Tę hipotezę potwierdzają niektóre wykopaliska.

Jeden z najpopularniejszych szlaków handlowych łączył Gdańsk (Bałtyk) z Wenecją (Adriatykiem) i przecinał m. in. tereny obecnego województwa wielkopolskiego. Prowadził on wzdłuż rynny jezior ślesińskich, przez Kalisz, Ostrzeszów i dalej na Śląsk.

Obecnie możemy wybrać się śladami starożytnych kupców i pokonać wielkopolski odcinek drogi, wybierając jako środek lokomocji rower zamiast konia, powozu czy barki rzecznej.

Od Sycowa do Przewozu

Na pokonanie tej malowniczej trasy trzeba przeznaczyć kilka dni, żeby zobaczyć po drodze wiele ciekawych miejsc, a nie tylko „zaliczać” kilometry. Początek zielonego szlaku (oznaczonego zgodnie ze standardami PTTK) znajduje się w Sycowie (woj. dolnośląskie), koniec w miejscowości Przewóz (w woj. kujawsko-pomorskim), ale większość trasy biegnie malowniczymi zakątkami Wschodniej Wielkopolski. Plusem jest jazda po szosach o małym natężeniu ruchu, często - jak to w Wielkopolsce - ocienionych rozłożystymi, przydrożnymi drzewami. Kilka odcinków do pokonania to typowo terenowe drogi, ale nie powinny stanowić zagrożenia dla opon naszych rowerów.

Co warto zobaczyć:

KOBYLA GÓRA – 284 m n.p.m., najwyższe wzniesienie Wielkopolski.

PARZYNÓW – drewniany kościół św. Mikołaja z 2 poł. XIX w. z renesansowymi elementami wyposażenia.

OSTRZESZÓW – wysoka baszta z fragmentem średniowiecznych murów obronnych, kościół farny NMP Wniebowziętej z XIV w., barokowy klasztor pobernardyński z XVII w., modrzewiowy kościół św. Mikołaja z poł. XVIII w. oraz ratusz z 1840 r. Ciekawe Muzeum Regionalne.

MIKSTAT – czworoboczny rynek z zachowanym owalnicowym układem urbanistycznym. Neobarokowy kościół św. Trójcy z l. 1914-18 z imponujących rozmiarów tzw. pseudokopułą. Przed kościołem – drewniany krzyż z 2 poł. XIX w., dzieło znanego rzeźbiarza ludowego, Pawła Brylińskiego. Powyżej zabudowań wsi – cmentarz z drewnianym kościółkiem św. Rocha z 1788 r., kryty gontem, z wieżą, zwieńczoną dachem namiotowym. Ciekawostka: corocznie w połowie sierpnia odbywa się tu święcenie zwierząt.

KOTŁÓW – niewielka miejscowość na zboczu wysokiego wzniesienia w północnej części tzw. Wzgórz Ostrzeszowskich. Romański kościół narodzenia NMP z pocz. XII w., kilkukrotnie przebudowywany. Z Kotłowa roztacza się jedna z najwspanialszych panoram w Wielkopolsce, obejmująca doliny Prosny i Baryczy.

OŁOBOK – kościół św. Jana Ewangelisty, pierwotnie gotycki, obecnie barokowy. Charakterystycznym elementem architektonicznym jest potężny łuk oporowy, zwany szkarpą. W I poł. XIII w. został tu założony klasztor Cysterek, którego obecna świątynia jest ostatnim zachowanym elementem. Zakon zlikwidowały władze zakonu pruskiego. Niewielkie muzeum sztuki kościelnej oraz cmentarz grzebalny z XVI-wiecznym, drewnianym kościołem parafialnym, krytym gontem.

KALISZ – uważany za najstarsze miasto w Polsce, od chwili odkrycia nazwy „Calisia” w materiałach pisanych z II w. n.e., autorstwa greckiego uczonego Klaudiusza Ptolemeusza. Pierwotnie osada handlowa na Szlaku Bursztynowym; w Polsce Piastów jeden z największych grodów w kraju; prawa miejskie od 1257 r. Do II wojny światowej duże wpływy protestantyzmu i judaizmu. Rozkwit handlowy miasta przypadł na XV i XVI w. Wraz z powstaniem Księstwa Warszawskiego nastąpił kolejny okres rozwoju, przerwany po niemal całkowitym zniszczeniu miasta przez wojska pruskie w 1914 r. Pozycje obowiązkowe do zwiedzenia: Główny Rynek z ratuszem, sanktuarium św. Józefa, katedra św. Mikołaja, teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, baszta „Dorotka” z fragmentem murów obronnych, najstarszy w Polsce park miejski, zespoły klasztorne: franciszkański i jezuicki (ten ostatni z największą w Europie polichromią iluzjonistyczną w Europie) oraz zabytkowy cmentarz, usytuowany za dawną miejską rogatką.

RUSSÓW – dworek-muzeum Marii Dąbrowskiej (1889-1965), miejsce urodzin pisarki, autorki tetralogii „Noce i Dnie”, na kanwie której powstał popularny serial telewizyjny. Obecnie oddział Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej. Ekspozycja nawiązuje do XIX-wiecznego życia polskiej wsi., zawiera wiele autentycznych pamiątek po pisarce. W pobliskim parku znajduje się skansen budownictwa wiejskiego z terenu Kalisza i okolic.

STAWISZYN – najmniejsze obszarowo miasto w Polsce, zajmujące  jedynie powierzchnię ok. 100 ha. Monumentalny, gotycki kościół św. Bartłomieja Apostoła fundacji Kazimierza Wielkiego. Młodsza od kościoła, wysoka wieża, widoczna jest z odległości wielu kilometrów. Najbardziej charakterystycznym elementem zadbanego rynku (pl. Wolności) jest kamieniczka z wieżą zegarową.

ŻYCHLIN – parafia ewangelicko-reformowana w Żychlinie powstała pod koniec XVI w. jako gmina kościoła ewangelicko-reformowanego. Jest ona jedyną parafią ewangelicko-reformowaną zachowaną od czasów polskiej reformacji do dnia dzisiejszego. Obiekty zespołu kościelnego, m. in. XIX-wieczny, klasycystyczny kościół oraz drewniana dzwonnica stanowią zwarty kompleks i do dziś użytkowane są zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. W parku znajduje się zbudowany ok. 1820 r. klasycystyczny dwór Bronikowskich. We wrześniu 1829 r. na weselu córki właściciela wsi, Melanii Bronikowskiej, gościł tu Fryderyk Chopin.

KONIN – Stary Konin z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym, koncentrującym się wokół rynku (pl. Wolności). Tędy przebiegał handlowy trakt z Kalisza do Torunia. Na pl. 3 Maja klasycystyczny ratusz z pocz. XIX w. z drewnianą wieżą. Zegar przywieziony z klasztoru w niedalekim Lądzie. Nieopodal – gotycki kościół św. Bartłomieja z końca XIV w. z secesyjnymi polichromiami i witrażami w nawach bocznych wykonanymi przez Eligiusza Niewiadomskiego, późniejszego zabójcę prezydenta Narutowicza. Na placyku przed kościołem – słup z piaskowca z 1151 r. , uznawany za pierwszy w Polsce znak drogowy. Pokazywał on połowę drogi pomiędzy Kaliszem i Kruszwicą, o czy świadczy napis, który zdobi niecodzienny zabytek.

LICHEŃ STARY – licheńskie sanktuarium to drugi po Jasnej Górze, pod względem liczby przybywających pątników, ośrodek kultu religijnego w Polsce. Najczęściej odwiedzane miejsca: obraz Matki Bożej Licheńskiej, miejsce objawień w pobliskim lesie Grąblińskim, źródełko, tryskające wodą uważaną przez pielgrzymów za cudowną, Golgota - usypana przez pielgrzymów, 25 metrowej wysokości Droga Krzyżowa, "Maria Bogurodzica" – największy w Polsce, ważący 14,7 t, dzwon i organy zapewniające muzyczną oprawę uroczystościom odbywającym się w Licheniu oraz – przede wszystkim - bazylika - stanowiąca wotum narodu polskiego na trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa.

ŚLESIN – najciekawszą osobliwością tej miejscowości jest usytuowany przy drodze na Sompolno łuk triumfalny. Nazywany przez mieszkańców "Bramą Napoleona" wzniesiony został w 1811 r. na cześć cesarza Francuzów, który przechodził wraz z wojskiem przez Ślesin 4 lata wcześniej. Okazały obiekt miał go powitać w 1812 r., po (jak zakładano) zwycięskiej kampanii rosyjskiej. Niepomyślny przebieg walk sprawił jednak, że Napoleon nie oglądał nigdy tego łuku triumfalnego. Jezioro Ślesińskie jest częścią Kanału Warta – Gopło o pow. 152 ha i maksymalnej głębokości 25 m, udostępnione do połowów rybackich. Występują tu m. in. leszcz, okoń, sandacz, płoć, jazgarz, ciernik, lin, wzdręga i kleń.

KANAŁ WARTA-GOPŁO – śródlądowa droga wodna, łącząca środkową Wartę z górną Notecią przez ciąg jezior. Długość kanału wynosi 32 km, znajdują się na nim 4 śluzy. Zbudowany w latach 1938-1950, obecnie wykorzystywany jest wyłącznie w celach turystycznych (statki spacerowe, szlak kajakowy).

Więcej informacji: www.nabursztynowymszlaku.pl, atlas rowerowy „Bursztynowy szlak rowerowy” w skali 1: 75000 – Syców, Ostrzeszów, Mikstat, Kalisz, Stawiszyn, Radzina.

źródło: www.wielkopolska.travel.pl