W Portugalii restauracje serwują posiłki zazwyczaj w godzinach popołudniowych i wieczornych, ale na Maderze, a zwłaszcza w Funchal, można zjeść właściwie o każdej porze dnia.
Niemal na każdym rogu odnajdziemy typową portugalską cukiernię. Nazwa pastelaria pochodzi od słowa pastel (ciastko). Każda pastelaria oferuje spory wybór słodkich i słonych ciasteczek. Do takiej cukierni wstępuje się o każdej porze dnia, chociażby na samą kawę.
Na Maderze, jak i w Portugalii kontynentalnej, jest wiele różnych sposobów przygotowywania kawy. Bica lub cafe to mała, czarna, bardzo mocna kawa z ekspresu, do której podaje się często szklankę wody. Zawsze można poprosić o cafe pingado, czyli małą czarną kawę z kroplą mleka. Meia de leite to typowa kawa z mlekiem w proporcjach mniej więcej pół na pół. Dla amatorów słabszych kaw – z dużą ilością mleka – stworzono galao. Napój ten serwowany jest w wysokich szklankach na spodeczku. W upalne dni można również śmiało poprosić o cafe com gelo, czyli kawę z lodem. Mniej popularna na Maderze jest herbata – chá – i tu już zwykle nie ma większego wyboru.
NA TEMAT:
Dla smakoszy słonych i rybnych smaków pastelaria oferuje m.in. ciasteczko z dorsza, czyli pastel de bacalhau, oraz pierożek z krewetek – rissol de camarão. W cukierniach mieszkańcy Madery jedzą często śniadania.
W niektórych lokalach serwuje się też lekkie obiady, które często je się na stojąco przy barze. Popularnością cieszą się zupy kremy, czyli lekkie zupy ze zmiksowanych warzyw bez dodatku mięsa.
Ryby i owoce morza
Madera to bez wątpienia królestwo świeżych ryb. Popularny na archipelagu i w Portugalii kontynentalnej jest bacalhau. Ta porządnie zakonserwowana w soli ryba to dorsz atlantycki. Za czasów wielkich odkryć geograficznych Portugalczycy wyprawiali się na odległe morza i oceany i łowili tam nieznane im dotąd ryby. Okazało się, że dorsz jako jedyny świetnie nadaje się do zakonserwowania w soli i dzięki temu przetrzymywał wiele dni morskiej podróży, aby później zostać podany na portugalski stół. Gospodynie domowe dzień przed przyrządzeniem tej ryby zatapiały słony i suchy płat ryby w wodzie z dodatkiem mleka, a następnie kilkakrotnie wymieniały wodę, by odsolić dorsza. I tak robi się do dziś.
Bacalhau stał się inspiracją kulinarną i stąd tyle różnych przepisów na tę rybę (ponoć 365). Niska cena i specyficzny smak spowodowały, że o bacalhau zwykło się mówić fiel amigo, czyli wierny przyjaciel. Dziś dorsz kosztuje znacznie więcej niż kiedyś, ale z pewnością nadal jest ulubioną rybą Portugalczyków.
Do najpopularniejszych potraw z niej przyrządzonych należą: bacalhau a bras, czyli jajecznica z dorszem, oliwkami, cebulą i natką pietruszki, i bacalhau com natas – zapiekany dorsz z ziemniakami w sosie beszamelowym.
Dla wielbicieli owoców morza wspaniałym przeżyciem mogą być wizyty w nadmorskich lokalach, gdzie serwuje się tak zwane marisco. Krewetki, kraby, ośmiornice i inne przysmaki są podawane świeże, a niektóre nawet łowione są na oczach klienta prosto z akwarium znajdującego się w lokalu.
Typowe dania mięsne na Maderze
Wybór dań mięsnych w karcie jest zazwyczaj duży. Typowym daniem z Madery jest espetada, czyli szaszłyk z mięsa wieprzowego natarty solą, czosnkiem i liściem laurowym i grillowany na węglu drzewnym. Espetada zawsze towarzyszy większym uroczystościom i świętom na Maderze.
Espetada to typowe danie Madery, fot. Shutterstock.com
Popularnością cieszą się też steki, czyli bifes, które podawane są często z jajkiem sadzonym (ovo frito), ryżem (arroz), frytkami (batata frita) albo z milho frito, czyli kukurydzianymi smażonymi kosteczkami – tradycyjnym maderskim dodatkiem do dań głównych.
Warto spróbować dania secretos de porco preto, czyli steków z iberyjskiej odmiany wieprzowiny. W niektórych restauracjach w karcie znajdzie się naco na pedra – surowe mięso, które goście lokalu sami przyrządzają sobie na podanym przez kelnera rozgrzanym kamieniu.
Egzotycznym akcentem jest picanha, która przybyła na stoły portugalskie z Brazylii. Steki są przygotowywane ze specjalnej wieprzowiny pochodzącej z Ameryki Południowej i podawane są zwykle ze smażonym bananem w panierce, pomarańczami i czarną fasolką.
Specjalnością kuchni portugalskiej jest też kurczak z rożna, który często polany jest ostrym sosem piri-piri. Najlepsze takie danie zjeść można w lokalach zwanych churrascaria.
Przekąski
Często podawanym przysmakiem – zwłaszcza do piwa (cerveja) – są tremocos, czyli złotożółte nasiona łubinu, które je się jak bób, ściągając z nich skórkę. W piwiarniach (cervejarias) przygotowuje się też bifanas – bułki z ciepłym mięsem, tostas mistas, czyli tosty z szynką i serem, oraz inne lekkie przekąski. Skusić się można też na sałatkę z ośmiornicy (salada de polvo) lub krewetki (camaroes).
Wino madera
Będąc na Maderze, nie sposób nie zachwycić się winem portugalskim – czerwonym (vinho tinto) i białym (vinho branco). Najbardziej popularne pochodzą z Portugalii kontynentalnej, z regionów Alentejo, Dão i Douro.
Na Maderze również produkuje się wino – słodkie i deserowe, zwane vinho da Madeira, czyli słynną maderę. Podobnie jak porto, pije się je jako aperitif, ale częściej jest idealnym dodatkiem do deserów.
Więcej o Maderze przeczytacie w przewodniku wydawnictwa Bezdroża.