Przygotowania do egzotycznej podróży najlepiej rozpocząć od wyboru organizatora i... wizyty u lekarza, który opowie o zagrożeniach czyhających na miejscu. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej nie posiada zazwyczaj tak fachowych informacji. Dane uzyskane w biurze podróży także nie wystarczą. Organizator wycieczki chce przede wszystkim sprzedać swoją ofertę, a nie edukować klientów. Dlatego najlepiej wybrać się na wizytę do specjalisty chorób zakaźnych lub medycyny morskiej i tropikalnej. Poradnie, w których można uzyskać fachowe informacje dotyczące zdrowia w podróży, znajdują się przy większości szpitali zakaźnych, a także stacji sanitarno-epidemiologicznych i większych centrach medycznych. W wymienionych placówkach możemy uzyskać nie tylko informacje o zagrożeniach, ale także aktualnej sytuacji w rejonie, do którego się wybieramy. Przykładem niech będzie epidemia dengi w Brazylii czy rosnąca liczba przypadków żółtej gorączki w Ameryce Południowej.
NA TEMAT:
Internet: gdzie szukać informacji?
Wiedzę na temat aktualnych zagrożeń oraz profilaktyki, w tym także szczepień, znajdziemy na stronach Głównego Inspektora Sanitarnego www.gis.gov.pl GIS podaje aktualne dane, np. dotyczące wzrostu zachorowań na odrę w Europie, na żółtą gorączkę w Brazylii, Argentynie i Paragwaju lub dengę w Brazylii, czy nowych przypadków chikungunya w Singapurze. Warto zajrzeć także na strony Zakładu Epidemiologii PZH, a także stacji sanitarno-epidemiologicznych. Swoje strony internetowe na bieżąco uaktualnia Światowa Organizacja Zdrowia. Można tam znaleźć także cenne informacje dotyczące np. żółtej gorączki lub malarii. Na temat tej ostatniej choroby roznoszonej przez moskity ważnych i aktualnych danych, także dotyczących profilaktyki warto szukać na stronie www.malaria.com.pl Co ważne, można tam również zadać pytanie i uzyskać odpowiedź eksperta, lekarza specjalisty medycyny morskiej i tropikalnej. Informacji na temat szczepień dostarcza również strona Centres for Disease Control and Prevention www.cdc.gov/travel/yellowBook A od poniedziałku do piątku, w godzinach 9-19 warto dzwonić pod numer infolinii – wszystko o szczepieniach 0 801 109 509.
Planujesz wyjazd — zaszczep się
Wielu chorobom możemy zapobiec, stosując szczepienia. Aby przyniosły oczekiwany skutek, trzeba pomyśleć o profilaktyce wcześniej niż kilka dni przed wyjazdem lub w trakcie pakowania bagażu. Rozważenie szczepienia, podjęcie decyzji, które wybrać, a po zaszczepieniu zyskanie odporności (potrzebny jest około dwu-, trzytygodniowy okres do wytworzenia odporności poszczepiennej) zajmie około sześć, osiem tygodni przed wyjazdem. Co prawda odstępy między szczepionkami nieżywymi i żywymi mogą być dowolne, ponadto w jednym dniu można przyjąć kilka szczepionek (w różne miejsca), ale nie powinno być ich więcej niż 3, maksymalnie w wyjątkowych sytuacjach 4 w ciągu jednej doby. Niektóre szczepionki wymagają podania 2-3 dawek gwarantujących powstanie odporności. Należy także uwzględnić czas możliwych działań niepożądanych, np. bólu w miejscu wkłucia, gorączki, złego samopoczucia. Dlatego właśnie najlepiej wybrać się do lekarza kilka tygodni przed wyjazdem.
Wybierz szczepienia
Przed wyjazdem trzeba sprawdzić, jakie szczepienia są wymagane, a jakie zalecane w kraju, do którego się wybieramy. Obecnie jedyną obowiązkową szczepionką, której dowód zaszczepienia, tzw. żółtą książeczkę, trzeba okazać przy przekraczaniu granicy niektórych krajów jest szczepionka przeciwko żółtej gorączce. Warto jednak rozważyć także inne.
*Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B). Polecana każdemu. Wirus przenosi się przez kontakt z krwią zakażonej osoby i kontakty seksualne. Zagrożenie czyha nie tylko podczas zabiegów medycznych, ale też np. w salonie kosmetycznym lub u fryzjera. Choroba może prowadzić do zapalenia wątroby, marskości, a nawet skończyć się tragicznie.
*Przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (wzw A), czyli żółtaczce pokarmowej. Zalecane szczególnie przy wyjeździe do kraju o niskim stopniu higieny. Wirusem można zarazić się wszędzie, nawet w pięciogwiazdkowym hotelu. Ryzyko zakażeniem wzw A jest sto razy większe niż złapanie duru brzusznego.
*Jeśli od ostatniego szczepienia przeciwko tężcowi minęło 10 lat, niezbędne jest powtórne szczepienie. Choroba jest potencjalnie śmiertelna. Bakteria tężca atakuje przy zanieczyszczeniu rany, np. ziemią lub gwoździem. Warto skorzystać ze szczepionki 2 w 1, chroniącej jednocześnie przed błonicą (groźną chorobą dróg oddechowych).
*Szczepienie przeciwko meningokokom chroni przed zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych wywoływanym przez te groźne bakterie. Wystarczy jedna dawka szczepionki.
*Przed podróżą do Indii i krajów ościennych, środkowej Afryki i tropikalnej części Ameryki Południowej, zwłaszcza trwającej kilkanaście dni, wskazane jest szczepienie przeciwko durowi brzusznemu. Ochrona utrzymuje się trzy lata.